Door het aanschaffen van een tas van veganistisch leer lijkt het alsof je bijdraagt aan een beter milieu. Maar is dat ook écht zo?

Veganistisch leer en kunstleer is in wezen hetzelfde product, namelijk nep-‘leer’ waarbij geen dierenhuid wordt gebruikt.

Toch verschilt het product in de praktijk als dag en nacht, of misschien toepasselijker: als Biden en Trump. Zo zijn er natuurlijke materialen – denk bijvoorbeeld aan schoenen of tassen van kurk, kelp en zelfs ananasbladen – die worden gebruikt als leervervanger, maar ook synthetische stoffen zoals plastic. Vegan leer is dus niet per se duurzamer. Is het idee dat veganistisch leer duurzaam is daarom een typisch gevalletje marketingstunt waar we massaal intrappen of is de keuze voor een leervervanger wel degelijk beter?

Om vegan leer goed te kunnen beoordelen is het verstandig om te kijken naar hoe het product is gemaakt. De meest gebruikte materialen voor synthetisch leer zijn namelijk polyvinylchloride (PVC) en polyurethaan (PU), materialen op kunststofbasis. Het wordt ook wel ‘pleather’ genoemd, een samenvoeging van plastic en leather (leer).

Synthetisch leer wordt – net als echt leer – vaak geproduceerd met verschillende chemicaliën. Maar PVC geeft daarnaast ook dioxines vrij. Dat zijn chemische stoffen die vrijkomen bij verbranding en potentieel gevaarlijk kunnen zijn voor mensen die in deze besloten ruimtes werken. Ook worden ftalaten (weekmakers) gebruikt om de stof flexibel te maken. Dit zijn een soort zouten die extreem giftig kunnen zijn. Greenpeace noemt het zelfs het ‘meest milieubelastende type plastic’.

PU is daarom zeker het proberen waard, het is namelijk een stuk minder schadelijk en wordt voortdurend technisch ontwikkeld om zijn gebreken te verminderen. Ook krijgt deze vorm van vegan leer een speciale coating, waardoor het dicht in de buurt komt van het gevoel van echt leer. Met het blote oog is deze vegan variant – mits het goede kwaliteit is – bijna niet meer te onderscheiden van dierlijk leer.

Wat is er beter aan vegan leer dan aan normaal leer? Ten eerste: er hoeven geen dieren voor te sterven. En ten tweede verschilt veganistisch leer van goede kwaliteit niet zo veel met echt leer én krijgt het niet te maken met verwering. Je moet alleen goed zoeken.

Let hierbij op de dikte van het ‘leer’. Veganistisch leer is vaak een stuk dunner dan echt leer. Dat is handig voor de productie, maar hierdoor gaan producten – in vergelijking tot stevige, leren producten – wel minder lang mee. De milieu-impact van het meerdere keren vervangen van een nepleerproduct is dan aantoonbaar schadelijker dan de aankoop van één echt lederen item.

Wil  je echt milieubewust bezig zijn, dan moet je even geduld hebben. In laboratoria werkt men namelijk hard aan de ontwikkeling van leervervangers op basis van grondstoffen als schimmels, zeewier, plantaardige vezels en eiwitten. Je kunt ook bijdragen aan een beter milieu door vintage aan te schaffen. Hier lees je hoe je door middel van vintage shoppen badkuipen vol met water bespaart.

Lees ook Red al die konijnen: zo stap je makkelijk over op vegan cosmetica

Hoe milieubewust je bezig bent, ligt dus puur aan het etiket van je gekochte product. Lees dat etiket aandachtig en ga niet direct af op de naam van het leer. Rabarberleer bestaat bijvoorbeeld niet uit plantenvezels, maar uit rundleer. Het is alleen milieuvriendelijker dan ‘gewoon’ leer, omdat het met extracten van de wortel van de rabarberplant wordt gelooid en niet met giftige chemicaliën.

Is veganisme helemaal jouw onderwerp? In onderstaande video leert Sanne Vogel je hoe je een lekker vegan gerecht met pastinaakspekjes op tafel zet.