Stikstof is momenteel het gesprek van de dag. De boerenprotesten zijn volop in het nieuws en voor het eerst is er een minister voor natuur en stikstof aangesteld: Christianne van der Wal. Maar wat is en doet stikstof eigenlijk? En wat merk je er precies van in Arnhem?
Stikstof is een kleur- en reukloos gas dat van nature in de lucht zit. Ongeveer 78 procent van alle lucht om ons heen bestaat er uit. Dit gas is op zichzelf niet schadelijk, maar als stikstof zich gaat verbinden met andere stoffen wel.
Die verbindingen zijn stikstofoxiden (een verbinding van stikstof en zuurstof) en ammoniak (een verbinding van stikstof en waterstof). Deze stikstofverbindingen zijn door bijvoorbeeld uitlaatgassen, industrie, landbouw en veeteelt de afgelopen eeuw verdubbeld, legt RIVM uit.
Uitstoot van uitlaatgassen en fabrieken (stikstofoxiden) en ammoniakdampen van (kunst)mest en (vee)dieren komen in de lucht terecht. Dit is meer dan wat er van nature in de lucht hangt. Die grote hoeveelheid stikstofverbindingen in de lucht, is volgens de experts van het RIVM schadelijk voor de natuur.
Om die hoeveelheid stikstofverbindingen in de lucht terug te dringen, heeft het kabinet een stikstofaanpak bedacht. In die aanpak wil de regering eerst de landbouw aanpakken, omdat 46 procent van de stikstofuitstoot afkomstig is uit de landbouw, zo is op nu.nl te lezen.
Bronnen: RIVM, Milieu Centraal, AD, nu.nl
De gassen die in de lucht hangen, dalen ook op andere plekken in het land weer neer op de bodem. Daardoor is er voor de natuur een ’teveel’ aan voeding ontstaan. Voor planten die het hardst groeien, zoals brandnetels, grassen en braamstruiken is die grote hoeveelheid stikstofverbindingen geen enkel probleem. Maar planten die langzaam groeien, zoals kruiden en orchideeën, worden daardoor verdrongen, waardoor ze sterk in aantal verminderen. Bron: RIVM
In de buurt van Arnhem is de Veluwe een gebied waar teveel stikstof is gevonden. Op de Veluwe zijn er gebieden lichtgroen en paars gekleurd. Lichtgroen betekent dat er op deze plek kans is op overbelasting door stikstof en paars betekent dat er sprake is van lichte tot sterke overbelasting van stikstof.
Volgens Laurens Jansen, senior boswachter bij Staatsbosbeheer, heeft de Veluwe last van de gevolgen van te veel stikstof. Jansen legt uit: “Op de Veluwe vind je meerdere soorten natuur als heide, eikenbossen en stuifzand. Al deze natuursoorten worden aangetast door te veel stikstof. Zo worden de bijzondere planten op de heide verdrongen door snel groeiend gras en sterven er eikenbomen doordat ze te weinig voeding uit de bodem krijgen. Het stuifzand wordt bedreigd door tankmos waardoor het zand niet meer goed verstuift.”
Ook als bezoeker kun je zien dat er op de Veluwe te veel stikstof gevonden is. Zo hebben eikenbomen dorre takken en zitten er minder bladeren aan de bomen. Ook de heide ziet er bruiner uit door het gras – het heeft nu een soort savanne-look.
“Het is voor mensen belangrijk dat de natuur goed functioneert”, vertelt Jansen. “Als de natuur gezond is kunnen we drinkwater uit de bodem halen en zorgt de natuur ook voor goede bestuiving van gewassen en fruitbomen, wat essentieel is voor onze voedselproductie. Dit zijn diensten die we van de natuur terugkrijgen. Daarom is het belangrijk dat het ecosysteem in stand gehouden wordt.”
De biodiversiteit in Nederland staat dus onder druk. Zo is bij Natuurmonumenten te lezen dat in Nederland nog maar 15 procent van de oorspronkelijke biodiversiteit over is. In Europa is dit 40 procent en wereldwijd is dit 70 procent. Dit komt niet alleen door het stikstofprobleem, maar het stikstofprobleem is wel één van de oorzaken.
Doordat zeldzame planten overwoekerd worden door snelgroeiende planten, is er voor veel soorten insecten en vlinders minder te eten. Milieu Centraal meldt dat te veel stikstof zorgt voor minder plant- en diersoorten: de biodiversiteit neemt af, de natuur ‘verarmt’. Omdat het evenwicht in de natuur (ecosysteem) verstoort raakt, is er voor dieren die insecten en vlinders eten ook steeds minder voedsel te krijgen.
Door het uitsterven van soorten planten, dieren en insecten, komt ook onze eigen voedselproductie in gevaar. We hebben insecten, zoals bijen en vlinders, hard nodig voor het bestuiven van landbouwgewassen. Bron: Natuurmonumenten
Ammoniak en stikstofoxiden zorgen ook voor luchtvervuiling en fijnstof. Die vervuilde lucht tast onze gezondheid aan. Vooral mensen met chronische longziekten, zoals astma en COPD, zijn hier gevoelig voor. Daarnaast kan verontreinigde lucht op de lange termijn hart- en vaatziekten veroorzaken. Bron: Milieu Centraal en RIVM
Wat kun je nu zelf eigenlijk doen om je eigen stikstofuitstoot zo klein mogelijk te houden?
Lagere stookkosten door het verduurzamen van je huis; dat willen veel inwoners van Arnhem waarschijnlijk wel! Jij ook? Dan is…
Schrijf je in voor de nieuwsbrief van indebuurt Arnhem en blijf op de hoogte van alles over en rondom Arnhem.
Er komt een silent disco in een wijnkelder (en zo kun jij kaartjes winnen)
Aangeboden door Musis & Stadstheater Arnhem
Aangeboden door Musis & Stadstheater Arnhem
Thank god it’s friday! Dit is er in Arnhem te doen komend weekend
Blijf op de hoogte van alles uit Arnhem
© 2022 - DPG Media B.V. - Alle rechten voorbehouden