Vanwege het coronavirus werken onze medewerkers thuis.

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Parijse modeweek Bloemen en zachte kleuren beheersten de Parijse vrouwenmodeweek voor voorjaar 2023. Ondanks de oorlog is mode springlevend, ook in Oekraïne.

Demna gaat zijn collecties en kledingstukken niet meer beschrijven of uitleggen, liet Demna (zijn achternaam gebruikt hij niet meer) weten in het persbericht van de show van de prêt-à-porter-collectie voor voorjaar 2023 van Balenciaga, het huis waarvan hij creatief directeur is. Niettemin voegde hij daaraan toe dat het decor – een gigantisch, door kunstenaar Santiago Sierra ontworpen modderlandschap met diepe kuil in het midden – een metafoor was voor down to earth zijn en spitten naar de waarheid.

Het geheel deed vooral post-apocalyptisch aan, een vervolg op zijn vorige prêt-à-portershow, waarbij modellen als vluchtelingen door een kunstmatige sneeuwstorm ploegden. Demna voelt zich erg betrokken bij de oorlog in Oekraïne: zelf vluchtte hij ruim twintig jaar geleden met zijn familie uit Georgië naar Duitsland.

De show, waarin zowel vrouwen- als mannenmode te zien was, werd geopend door Ye (voorheen Kanye), een Balenciaga-grill in zijn mond, gekleed in een survivaljack en leren broek. Een dag later zou Ye zelf een show in Parijs geven met zijn merk YZY (voorheen Yeezy) en een flinke rel veroorzaken door een (zwart) model een T-shirt met ‘White Lives Matter’ op de rug te laten dragen en vervolgens de oorlog te verklaren aan een Vogue-medewerker die op Instagram liet weten hoe kwetsend ze dat vond.

In totaal 75 modellen ploegden zondagochtend door de modder, in hoodies, grote jassen, leren jacks, wijde jeans en feestjurken waar vaak nog extra modderspetters op waren aangebracht. Maar het waren juist de lieflijke details die de show zo grimmig maakten: tasjes in de vorm van versleten ogende knuffels, levensechte babypoppen in draagzakken; het was moeilijk niet aan overlevenden van een nucleaire aanval te denken.

Heeft mode nog wel een plaats in een wereld die wordt geteisterd door oorlog, klimaatproblemen en torenhoge gasrekeningen?

Vraag dat aan de zeventien Oekraïense modeontwerpers en hun medewerkers, die samen met Vogue Ukraine een presentatie gaven tijdens de modeweek in Parijs. Het tijdschrift is niet meer op papier verschenen sinds Rusland Oekraïne binnenviel, maar de modemerken zijn, soms na een korte stop, nog altijd actief. Een aantal van de ontwerpers vluchtte, maar de collecties worden nog altijd in het land zelf geproduceerd.

De eerste maand waren veel fabrieken nog dicht, maar al snel kwam de productie weer op gang. „Ons team had er genoeg van thuis te zitten en niets te doen”, zegt de brandmanager van vrouwenmodemerk Vita Kin. „We hoorden het luchtalarm, maar we werkten door. Als je werkt, besef je dat je leeft. Het geeft ons kracht. En onze buitenlandse klanten waren bereid wat langer te wachten.”

„Het is de Oekraïense mentaliteit”, zegt Svitlana Bevza, de ontwerper achter Bevza, eveneens een vrouwenmerk. „Wij weten hoe we moeten overleven.” Zij woont tegenwoordig in Portugal, maar is terug geweest om een look book te maken. „Het was surrealistisch, maar er zijn mensen die het zwaarder hebben, die letterlijk moeten vechten.” Haar eigen echtgenoot is er een van.

Veel moderne Oekraïense modemerken gebruikten al veel haakwerk, borduursels en andere traditionele elementen. In de nieuwe collecties is dat nog sterker, zegt de brandmanager van Vita Kin. „We willen aan de wereld laten zien dat we onze eigen mode en tradities hebben, tradities waaraan Rusland een einde wil maken.”

Bevza heeft al langer goudkleurige sieraden in de vorm van tarwe-aren. In de nieuwe collectie zijn die gedeeltelijk zwart gemaakt, een verwijzing naar het platbranden van de graanvelden door Russische soldaten.

Tegelijkertijd waren er genoeg dingen die een glimlach opwekten: glitterklompen, in Nederlands model. Platte tassen met een lange handschoen/mouw eraan, sjaals die leken op enorme pijpragen. Voor fans waren er shirts en onderbroeken met logo. Decadent, om dure mode zo te presenteren? De ontwerper die niets meer wil uitleggen had ook daar iets over iets te zeggen in zijn persverklaring: „Luxe in het hokje van gelikt, exclusief en chic plaatsen is beperkt en behoorlijk ouderwets.”

Zo expliciet ‘doem’ als Balenciaga was het nergens, maar oorlog speelde duidelijk een rol bij de Parijse vrouwenmodeweek voor voorjaar 2023. Al werd die dan meestal niet vertaald naar somberte, maar vrolijkheid. Hoop bieden, heet dat in de mode.

Voor zijn eerste vrouwenshow sinds begin 2020 stuurde Dries Van Noten uitnodigingen met een zwarte rechthoek erop. Een krasplaatje, waaronder bloemen tevoorschijn kwamen.

Bijna precies zo was zijn show opgebouwd. Die begon met een serie zwarte, vrij strenge outfits. Net wanneer je begon te denken dat Van Noten, bekend om dessins en kleur, een zwarte collectie had gemaakt – op zich een spannend gegeven – nam kleur het over; een zachtgeel overhemd met rozetten bij de kraag op een wijde patinagroene broek, een poederroze jurk met een schouder en ruches – om te eindigen in een explosie van uitbundige bloemendessins. Tijdens de finale droegen alle modellen een gebloemde outfit, vaak een jurk waarin meerdere dessins waren verwerkt. Door die combinatie van dessins, de asymmetrische snit en de gekreukelde stof werd het nooit zoet. In de show zaten naast oversized overhemden ook veel smaller gesneden blouses (wat een teken kan zijn dat kleding langzaam weer wat dichter op het lijf gaat zitten) en veel accenten en kledingstukken van macramé, samen met haakwerk een grote trend tijdens de Parijse shows. In onzekere tijden doet handwerk het goed.

Bij Hermès waren bijvoorbeeld gehaakte gilets en crop tops. Een rave in de woestijn, was het thema van de show. Niet iets waaraan je meteen denkt bij het chique modehuis, en ook niet iets dat nou direct uit de collectie sprak. De modellen die rondom een psychedelisch verlichte ‘zandberg’ liepen, droegen ingetogen, chique kleding in zachte bruintinten, lichtblauw en combinaties van rood en roze. Alleen een enkele blik op de buik, de kaftans of een lange, opengeknoopte jurk over een wijde broek hadden iets festival-achtigs. Maar Hermès is al jaren niet meer van de statement-stukken: het zet, met succes, in op rustige luxe.

Klik hieronder op de afbeeldingen voor de volledige grootte

Shang Xia begon ooit als een Chinees submerk van Hermès, maar heeft inmiddels ook een andere aandeelhouder. In zijn tweede Parijse show liet ontwerper Yang Li, die nu een jaar aan het roer staat, uitgesproken en tegelijkertijd minimalistische jurken zien in combinaties van zwart en wit met pasteltinten. Opgebouwd uit verschillende kleurvlakken, of met steeds twee abstracte, afgeronde decoraties erop van tule of leer.

Net als Dries Van Noten zette Jonathan Anderson, de Britse ontwerper achter het Spaanse Loewe, in op bloemen. Centraal in de collectie stond de Anthurium (flamingoplant), een plant waarvan de bloem associaties opwekt met zowel het mannelijke als het vrouwelijke geslachtsdeel. De bloem was verstuurd als uitnodiging, een gigantisch nepexemplaar was het centrum van de show, en ook in de kleding was de bloem verwerkt: als bovenstuk van een kort jurkje, of als bedekking van een borst bij een jurkje waarvan de stof alleen de andere bedekte. De bloem kwam ook abstracter terug: in korte gedrapeerde jurken was de vorm van de bloem te herkennen en ultralange mouwen leken groei te verbeelden. Interessant waren ook de strapless, knielange jurken met sterk verbrede heupen, een verwijzing van de mode van de achttiende eeuw.

Yohji Yamamoto laat al tientallen jaren verwijzingen zien naar historische, westerse kleding. In de met haakjes en veters gesloten tops zag je het ouderwetse korset terug, de uitsparingen in de kleding waren vooral van nu. Yamamoto, die zelf zong op de soundtrack van de show, werd tijdens de modeweek 79. Maar zijn ontwerpen hebben nog niets aan kracht ingeboet: elk kledingstuk was anders, en elk kledingstuk even gecompliceerd gesneden, vol losse flappen die allemaal perfect op hun plaats zaten.

In maart, toen de oorlog in Oekraïne net was uitgebroken, had Rick Owens een stemmige show neergezet, met een aantal geel-met-blauwe outfits erin. Nu koos ook hij voor vrolijkheid, met veel roze en geel tussen zijn kenmerkende zwart en gebroken wit. Net als bij zijn laatste mannenshow was ook in deze collectie transparant gemaakt leer te zien, gemaakt van restanten uit de voedselindustrie. Ook de tule waarvan de enorme baljurken waren gemaakt, was duurzaam, want gemaakt van gerecycled polyester.

Ye (vroeger Kanye), voor Balenciaga

Er is op dit moment geen luxemerk dat zich meer laat voorstaan op duurzaamheid dan Chloé. De kasjmier in de collectie was gerecycled, de denim grotendeels gemaakt van gerecycled katoen, wol kwam van de eigen boerderij van ontwerper Gabriela Hearst. Wat een beetje ongemakkelijk blijft, is de grote hoeveelheid leer die het merk gebruikt.

De collectie bestond voor een groot deel uit simpele, lange, mouwloze jurken, vaak gehaakt, of anderszins gedeeltelijk transparant. Een leren exemplaar was versierd met ovale vormen, leren jassen en jacks verwezen naar de motorsport.

Inclusiviteit is nog altijd een belangrijk thema in de mode, en terecht. Wat betreft kleur gaat het goed, in elk geval bij de keuze van de modellen; geen show meer zonder flink wat modellen van kleur. Maar op de catwalk zie je zelden modellen met een wat grotere maat – bij Chloé liep er een mee, bij heel veel shows niet één. Uitzondering: Ester Manas, een Belgisch merk dat zich specialiseert in mode voor grote maten. De paar slanke modellen die meeliepen, waren opeens de uitzonderingen. Ook Ester Manas liet de cut-outs zien die nu zo in de mode zijn, verwerkt in gebreide jurken met een dijhoge split en transparante stukken in felle pastels, vaak gerimpeld als een typisch Jordaanse vitrage, waaronder het ondergoed luid en duidelijk zichtbaar was. Sexy, stoere en modieuze kleding is niet alleen weggelegd voor slanke lichamen. Meer modemerken zouden dat mogen laten zien.

Foto’s Filippo Fior, Luca Tomboloni, Valerio Mezzanotti, Etienne Tordoir, Isodore Montag, Monic

Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt. U kunt ons ook anoniem een tip geven.