Bijna twee maanden na de invasie van Russische troepen in Oekraïne wordt er nog altijd volop gevochten. Miljoenen mensen zijn gevlucht voor de oorlog, die steeds meer slachtoffers eist.

De afgelopen tijd was het enigszins rustig in Kyiv. Maar na het zinken van het Russische schip Moskva zijn er weer nieuwe aanvallen op de hoofdstad van Oekraïne uitgevoerd.

Ook is het verwachte offensief van het Russische leger in het oosten van Oekraïne na de hergroepering van start gegaan. “De tweede fase van de oorlog is begonnen.”

Dit is het liveblog van woensdag 20 april en donderdag 21 april.

Lees hier het liveblog van maandag 18 en dinsdag 19 april.

08.30 | Huisarts via speciale site te vinden voor Oekraïense vluchteling

Voor Oekraïense vluchtelingen is een speciale website opgezet waar ze een huisarts kunnen vinden. Op die site, Huisartsvoorvluchteling.nl, is een kaart van Nederland te zien met daarop een huisjessymbool voor de praktijken die beschikbaar zijn.

De dokterspraktijken die deelnemen zijn te zien als een rood huisje. Zodra er inloopspreekuur is, kleurt het huisje blauw en worden de praktijkgegevens zichtbaar.

Huisartsen kunnen hun praktijk via de site aanmelden. De initiatiefnemers wijzen de huisartsen erop dat het verlenen van zorg aan Oekraïense vluchtelingen wordt vergoed via een rijksregeling.

07.19 | Ministers G7-landen beloven Oekraïne meer dan 22 miljard euro

De ministers van Financiën van de G7-landen beloven Oekraïne dit jaar nog eens meer dan 22 miljard euro aan financiële hulp. Volgens persbureau Reuters komt de steun van Canada, Frankrijk, Duitsland, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten bovenop de al bestaande steunpakketten voor Oekraïne. Indien nodig kunnen de landen nog meer steun leveren.

05.39 | VN-chef wil naar Moskou en Kiev voor gesprekken met Poetin en Zelensky

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, wil met zowel de Russische president Poetin als de Oekraïense president Zelensky praten. Hij heeft daarom allebei een brief gestuurd waarin hij vraagt om een ontmoeting.

04.22 | Oekraïense gouverneur: ‘Tachtig procent Loehansk onder controle Rusland’

Russische troepen bezetten momenteel 80 procent van de Oost-Oekraïense provincie Loehansk. De Oekraïense gouverneur Serhij Hajdaj meldt dat woensdagavond. Dinsdag liet hij al weten dat het Russische leger de stad Kreminna in de provincie veroverde.

Voor het begin van de Russische invasie in februari stond al zo’n 30 procent van het grondgebied in de provincie onder controle van pro-Russische separatisten. Rusland trok eind maart troepen terug rondom hoofdstad Kiev en begon afgelopen week een groot offensief in de regio Donbas, waar Loehansk onder valt.

00.09 | Oekraïne wil vredesonderhandelingen met Russen in Marioepol

Oekraïne heeft woensdag voorgesteld een “speciale onderhandelingsronde” met Rusland te houden in de havenstad Marioepol, aldus een topfunctionaris in Kiev.

“Ja. Zonder enige voorwaarden. We zijn klaar om een ‘speciale onderhandelingsronde’ te houden in Marioepol”, zei de Oekraïense toponderhandelaar en presidentieel assistent Mychajlo Podoljak op Twitter.

Yes. Without any conditions. We’re ready to hold a “special round of negotiations” right in Mariupol. One on one. Two on two. To save our guys, Azov, military, civilians, children, the living & the wounded. Everyone. Because they are ours. Because they are in my heart. Forever.

20.41 | Holocaustoverlevende sterft in Oekraïense stad Marioepol

Een 91-jarige Joodse vrouw die de Holocaust overleefde, is omgekomen in de Oekraïense havenstad Marioepol. “Op 10-jarige leeftijd overleefde Vanda Semjonova Objedkova een Duitse moordpartij door zich te verstoppen in een kelder in Marioepol. 81 jaar later stierf ze in een kelder in dezelfde stad terwijl ze zich verstopte voor de Russen als gevolg van de verschrikkelijke oorlog”, aldus het Auschwitz museum woensdag op Twitter.

De vrouw kwam al op 4 april om. Haar dochter Larissa heeft haar moeten begraven in een stadspark terwijl de havenstad werd gebombardeerd. Larissa wist uiteindelijk samen met haar man de stad te ontvluchten en kon pas later het nieuws van het overlijden van haar moeder wereldkundig maken.

Objedkova werd op 8 december 1930 in Marioepol geboren en was tien toen de Duitsers de stad binnentrokken. De SS verzamelde de Joodse bevolking aan de rand van de plaats om de mensen te vermoorden. Naar schatting 9000 tot 16.000 Joden kwamen om, onder wie de moeder van Objedkova. Vanda wist te ontsnappen door zich in een kelder te verstoppen. Toen ze later werd ontdekt, wisten familievrienden de SS ervan te overtuigen dat het meisje van Griekse afkomst was.

20.21 | Oekraïne: humanitaire corridor uit Marioepol weinig succesvol

Het is woensdag niet gelukt om een groot aantal mensen uit de Oekraïense havenstad Marioepol te evacueren via een humanitaire corridor die Rusland en Oekraïne hadden afgesproken. Gouverneur Pavlo Kirilenko van Donetsk zei dat maar weinig mensen met bussen de belegerde stad hebben kunnen verlaten.

Vicepremier Irina Veresjtsjoek zei dat de Russen zich niet hielden aan een staakt-het-vuren. Ook zouden volgens haar de bussen met evacués die de Russen hadden geregeld niet op tijd zijn aangekomen op locaties waar Oekraïense bussen en ambulances stonden te wachten.

Eerder op de dag sprak de burgemeester van Marioepol de hoop uit dat rond de negentig bussen zo’n 6000 mensen konden ophalen. Maar dat is volgens de Oekraïense autoriteiten duidelijk niet gelukt.

In Marioepol is de afgelopen weken zwaar gevochten. De staalfabriek Azovstal is het laatste Oekraïense bolwerk in de havenstad. Oekraïense militairen en pro-Oekraïense militairen van het nationalistische Azov-bataljon proberen het enorme terrein te verdedigen. Naast militairen zitten daar volgens de Oekraïense president Volodymyr Zelensky ook zo’n duizend burgers.

De burgemeester van Marioepol zegt dat er nog ongeveer 100.000 burgers in de stad zijn. Volgens hem zijn tienduizenden inwoners van de stad gedood.

De Russen hadden de Oekraïense strijders in Marioepol een ultimatum opgelegd om voor woensdagmiddag hun wapens neer te leggen en weg te gaan. Er zijn geen aanwijzingen dat er massaal gehoor is gegeven aan het ultimatum.

20.03 | Landen verlaten plenaire vergadering G20 vanwege deelname Rusland

Verscheidene vertegenwoordigers van G20-landen zijn uit de plenaire vergadering van de groep gelopen. Daarmee protesteerden de landen tegen de deelname van Rusland bij de top. Dit vanwege de invasie in Oekraïne.

Ambtenaren van Canada, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten liepen weg uit de vergadering toen een Russische vertegenwoordiger het woord nam, zeggen bronnen aan persbureau Reuters. De actie legde de groeiende verdeeldheid over de blijvende aanwezigheid van Rusland in het overlegorgaan bloot.

De Canadese minister van Financiën Chrystia Freeland, een van de opstappers, had eerder al aangegeven dat de bijeenkomsten in Washington gaan over het ondersteunen van de wereldeconomie. “De illegale invasie van Rusland in Oekraïne is een ernstige bedreiging voor de wereldeconomie,” zei ze op Twitter. Ze voegde eraan toe dat Rusland niet zou moeten deelnemen.

“De democratieën van de wereld zullen niet werkloos toezien bij de voortdurende Russische agressie en oorlogsmisdaden. Vandaag zijn Canada en een aantal van onze democratische partners uit de plenaire vergadering van de G20 gestapt toen Rusland probeerde in te grijpen”, zei Freeland.

Een woordvoerder van de Britse delegatie zei te willen blijven samenwerken met bondgenoten om de oorlog van Rusland tegen Oekraïne in de sterkste bewoordingen te veroordelen. Ook dringen de Britten aan op stevigere internationale coördinatie om Rusland te straffen.

De Amerikaanse minister van Financiën, Janet Yellen, zou de aanwezigen hebben verteld dat ze de aanwezigheid van een hoge Russische ambtenaar op de bijeenkomst afkeurde. Yellen zou volgens de bronnen een van mensen zijn geweest die de vergadering verliet, samen met Andrew Bailey, gouverneur van de Bank of England, maar ook anderen.

De president van de Europese Centrale Bank, Christine Lagarde, drong er ondertussen bij die Russische functionaris, vice-minister van Financiën Timur Maksimov, op aan om Moskou een duidelijke boodschap over te brengen. Volgens haar moet de oorlog in Oekraïne namelijk direct worden beëindigd.

18.52 | VN-chef wil op bezoek bij Poetin en Zelensky

VN-chef António Guterres wil op bezoek bij zowel de Russische president Vladimir Poetin als zijn Oekraïense ambtsgenoot Volodymyr Zelensky. Een verzoek daartoe is dinsdag de deur uitgegaan, meldt Guterres’ woordvoerder.

Er moeten volgens de zegsman “dringende maatregelen” worden genomen om vrede in Oekraïne tot stand te brengen. Wanneer de VN-chef naar Moskou en Kyiv wil reizen is niet bekendgemaakt.

Guterres riep Oekraïne en Rusland deze week al op de wapens vier dagen neer te leggen tijdens het orthodoxe paasfeest komend weekend. De strijdende partijen zouden van donderdag tot en met paaszondag een wapenstilstand in acht moeten nemen. Pasen is een tijd van vernieuwing, wederopstanding en hoop, aldus Guterres.

18.39 | Rusland test intercontinentale raket Sarmat

Rusland heeft woensdag zijn zware intercontinentale ballistische raket Sarmat getest. Volgens president Vladimir Poetin is de raket het Russische antwoord op de voortdurende Amerikaanse inspanningen voor het opstellen van een technisch hoogstaand antiraketafweersysteem, zo zei hij eerder. Het projectiel zou niet of nauwelijks te onderscheppen zijn.

“Dit werkelijk unieke wapen zal het gevechtspotentieel van onze strijdkrachten versterken, Ruslands veiligheid op betrouwbare wijze verzekeren tegen dreigingen van buitenaf en stof tot nadenken geven aan degenen die, in het licht van waanzinnige agressieve retoriek, proberen ons land te bedreigen”, aldus de president.

Poetin was op televisie te zien terwijl hij door het leger werd geïnformeerd dat de Sarmat was gelanceerd vanuit Plesetsk in het noordwesten van het land. De raket zou doelen hebben geraakt op het schiereiland Kamtsjatka in het uiterste oosten van Rusland en een afstand van bijna 6000 kilometer hebben afgelegd.

Volgens de Amerikanen kan de Sarmat worden uitgerust met tien of meer kernkoppen. De raket is al jarenlang in ontwikkeling en de test komt op een precair moment nu er grote internationale spanningen zijn vanwege de Russische inval in Oekraïne. Poetin kondigde tijdens het begin van de invasie aan de nucleaire wapens van Rusland als afschrikkingsmiddel in paraatheid te brengen.

Het Amerikaanse ministerie van Defensie laat weten dat Rusland de VS van tevoren op de hoogte heeft gesteld van de test en ziet die als “routine”.

17.06 | Klokhuis gaat aantal afleveringen in Oekraïens ondertitelen

Het Klokhuis wordt binnenkort deels in het Oekraïens ondertiteld. Dat heeft de NPO woensdag aan het ANP laten weten. Het educatieve Nederlandse programma volgt daarmee het voorbeeld van het Vlaamse jeugdjournaal, waar dit nu ook gebeurt.

“Het Klokhuis (NTR) heeft het ondertitelen van een selectie afleveringen in gang gezet”, laat een woordvoerder van de publieke omroep weten. “Veel van de Oekraïense vluchtelingen zijn vrouwen met kinderen. Het Klokhuis is bij zowel volwassenen als kinderen geliefd, het is bij uitstek een programma om samen te kijken. Het Klokhuis biedt op leuke en leerzame manier informatie en het is indirect ook een kennismaking met Nederland en de Nederlandse cultuur.”

De ondertiteling komt tot stand in samenwerking met Net in Nederland, het onlineplatform voor nieuwkomers van de NPO. Net in Nederland zal de afleveringen ook via hun platform verspreiden naar de Oekraïense gemeenschap. Speciaal voor de Oekraïners die naar Nederland komen heeft Net in Nederland een speciale Facebook-pagina, waar in het Oekraïens onder meer video’s aangeboden zullen gaan worden.

15.16 | Rusland wil informatie over aantal gesneuvelden verder beperken

Het Russische ministerie van Defensie heeft een plan opgesteld waardoor informatie over het aantal gesneuvelde militairen in Oekraïne minder snel naar buiten moet lekken. Zo wordt voorgesteld dat nabestaanden voortaan bij de militaire autoriteiten moeten aankloppen voor financiële compensatie in plaats van bij lokale ambtenaren.

Dat moet “de kring van mensen” verkleinen die informatie heeft over het aantal gesneuvelde soldaten in Oekraïne, zo staat in het voorstel. Het is gepubliceerd op een website van de overheid. Onduidelijk is wanneer het van kracht wordt.

Moskou doet sinds de inval in Oekraïne geheimzinnig over het aantal doden aan Russische zijde. De laatste keer dat het ministerie daarover een update gaf, was op 25 maart. Toen meldde het dat 1351 Russische militairen sinds de invasie op 24 februari zijn omgekomen en dat 3825 militairen gewond zijn geraakt. Het Kremlin had het later nog wel over “aanzienlijke verliezen”, maar deelde geen cijfers.

De Oekraïense autoriteiten schatten vrijdag dat ongeveer 20.000 Russische soldaten in Oekraïne gesneuveld zijn.

15.04 | Meer dan miljoen Oekraïners teruggekeerd sinds Russische invasie

Ongeveer 1,1 miljoen Oekraïners zijn volgens de Oekraïense grenswacht teruggekeerd naar hun land sinds de Russische invasie op 24 februari. Het gaat om mensen die na een vlucht zijn teruggekeerd, maar ook om mensen die naar Oekraïne zijn gegaan om mee te vechten tegen de Russen of op een andere manier te helpen.

Op 12 april stond het aantal terugkeerders op 870.000, volgens de grensdienst. De toename van de laatste weken is vooral veroorzaakt door vrouwen en kinderen die terugkeren naar gebieden die nu weer veilig zijn. In het begin van de oorlog waren het vooral mannen die mee wilden vechten tegen de Russen.

Volgens de Verenigde Naties keren dagelijks ongeveer 30.000 mensen terug. De VN maakten woensdag bekend dat sinds de invasie meer dan 5 miljoen Oekraïners het land zijn ontvlucht.

14.01 | Het Oude Loo wordt opvanglocatie vluchtelingen

Een bijzondere opvanglocatie voor 32 Oekraïense vluchtelingen. In het Oude Loo in Apeldoorn worden vijftien vrouwen, twaalf kinderen en vijf mannen opgevangen. Dat laat de RVD weten. Afgelopen weken is het slot gereed gemaakt voor de nieuwe bewoners.

Een bericht gedeeld door Koninklijk Huis (@koninklijkhuis)

13.07 | UNHCR: ‘Ruim 5 miljoen Oekraïners gevlucht naar buitenland’

Meer dan 5 miljoen Oekraïners zijn hun land ontvlucht sinds het begin van de Russische aanval op 24 februari. VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR meldt dat het er 5.012.708 zijn. Binnen Oekraïne zelf zijn nog eens meer dan 7 miljoen mensen ontheemd.

Vrijdag werd al bekend dat meer dan 5 miljoen mensen Oekraïne hebben verlaten, maar dat was inclusief bijna 215.000 personen met een andere nationaliteit. Dat zijn er inmiddels ruim 217.000, blijkt uit cijfers van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM).

Het merendeel van de ruim 5 miljoen gevluchte Oekraïners is naar Polen gegaan. Een deel van hen is vanuit daar doorgereisd naar andere landen in Europa. Ook de buurlanden Roemenië, Moldavië, Hongarije en Slowakije hebben honderdduizenden Oekraïners ontvangen. De vluchtelingenstroom bestaat voor meer dan 90 procent uit vrouwen en kinderen.

12.51 | Kremlin over vredesonderhandelingen: ‘Bal ligt bij Oekraïne’

Wat het Kremlin betreft ligt bij de vredesonderhandelingen met Oekraïne de bal bij het buurland. Volgens een woordvoerder is Rusland in afwachting van een reactie van de Oekraïense onderhandelaars, nadat het een document aan ze had overhandigd.

Moskou heeft Oekraïne daarnaast opnieuw ervan beschuldigd dat het terugkomt op eerdere toezeggingen. De spanningen lopen verder op nu Marioepol bijna volledig is ingenomen door het Russische leger.

11.45 | Rusland claimt uitschakeling pantservoertuigen en tot 40 soldaten

Russische luchtaanvallen hebben afgelopen nacht 73 militairen doelen geraakt, waarbij volgens het ministerie van Defensie in Moskou zeven pantservoertuigen en tot veertig militairen zijn “vernietigd”.

Een ministeriewoordvoerder zegt dat bij de nachtelijke aanval op vooral “tactische doelen” in de regio’s Novovorontsovka en Kyselivka raketten van hoge precisie zijn gebruikt.

10.04 | Voorzitter EU-regeringsleiders op bezoek in Kyiv

Voorzitter Charles Michel van de raad van regeringsleiders van de EU-landen is op bezoek in Kyiv. Hij gaat daar onder meer langs bij de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, zeggen ingewijden.

In the heart of a free and democratic Europe. @ZelenskyyUa pic.twitter.com/7DxTeoxtMc

— Charles Michel (@eucopresident) April 20, 2022

Michel is aangekomen “in het hart van een vrij en democratisch Europa”, twittert hij met een foto van zijn verwelkoming op het perron in de Oekraïense hoofdstad. Hij omhelst er vicepremier Olga Stefanisjina van Europese Zaken.

09.41 | Burgers kunnen Marioepol weer verlaten via evacuatieroute

Burgers kunnen woensdag de Zuid-Oekraïense havenstad Marioepol weer verlaten via een evacuatieroute. De afgelopen drie dagen wisten Oekraïne en Rusland daar geen overeenstemming over te bereiken.

Oekraïne wil 6000 mensen met bussen uit de stad naar Zaporizja brengen, zegt de burgemeester van Marioepol.

08.36 | Zelensky constateert grote opmars van Russische troepen

De Oekraïense president Volodymyr Zelenskyziet zijn land in het oosten geconfronteerd met een massale opmars van Russische troepen.

“Momenteel is praktisch het hele Russische leger dat tot vechten in staat is op ons territorium en in het grensgebied met Rusland geconcentreerd”, zei hij dinsdagavond in zijn gebruikelijke videoboodschap op Telegram.

De invasiemacht heeft “bijna iedereen en alles wat beschikbaar is om oorlog te voeren tegen ons samengebracht”. Om Oekraïne te verdedigen, deed hij opnieuw een oproep meer wapens te leveren.

06.22 | Pentagon: ‘Oekraïne krijgt gevechtsvliegtuigen en onderdelen’

Oekraïne heeft gevechtsvliegtuigen en onderdelen voor reparatie gekregen om in de lucht sterker te worden tegen de Russische invasiemacht.

.@PentagonPresSec: This week, @SecDef is looking forward to individually hosting his Polish and Czech counterparts to continue conversations about Russia’s unfounded and unprovoked war against Ukraine. pic.twitter.com/rLKICaMjFZ

— Department of Defense ?? (@DeptofDefense) April 19, 2022

Dat heeft het Pentagon dinsdag bekendgemaakt zonder te zeggen om welk type toestellen het gaat en om hoeveel. Ook over de herkomst zijn geen mededelingen gedaan.

04.07 | Oekraïense commandant Marioepol: ‘Verzet bijna ten einde’

De Oekraïense commandant Serhiy Volyna smeekt wereldleiders hen te helpen in Marioepol, want het verzet is bijna ten einde.

#Mariupol #Ukraine Cmdr Serhiy Volyna pleads with world

Western nations empowered, appeased #Putin. Bought oil/gas. Allowed him to war on #Syria, #Crimea, #Georgia…#Russian barbarians now destroy #Ukraine

Ukraine is our responsibility#UkraineRussianWar#RussianWarCrimes pic.twitter.com/rm6VzBQ3ca

— Jon Jaroker (@jonjaroker) April 20, 2022

“Wij smeken jullie: evacueer ons. We willen naar het grondgebied van een onafhankelijk land gebracht worden”, zegt Volyna in een video.

02.01 | Directe communicatielijn met Tjsernobyl hersteld

De directe communicatie tussen de kerncentrale in Tsjernobyl en de Oekraïense nucleaire toezichthouder is hersteld, meldt het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA).

00.22 | Biden gaat weer extra militaire hulp Oekraïne aankondigen

De Amerikaanse president Joe Biden zal naar verwachting de komende dagen een nieuw militair hulppakket voor Oekraïne aankondigen, meldt NBC News op basis van Amerikaanse functionarissen. De hulp zou van ongeveer dezelfde omvang zijn als het pakket van 800 miljoen dollar dat vorige week werd aangekondigd.

Het pakket militaire hulp dat de regering-Biden vorige week aankondigde, bevat onder meer artilleriesystemen, artilleriegranaten, gepantserde voertuigen en onbemande boten die voor kustverdediging bedoeld zijn. De details van het nieuwe, nog niet aangekondigde pakket moeten nog worden uitgewerkt.

00.13 | Zeker 10.000 huurlingen zouden in Oekraïne vechten voor de Russen

Tussen de 10.000 en 20.000 huurlingen vechten aan Russische zijde in Oekraïne. Deze versterking is gerekruteerd onder de leden van de paramilitaire Wagner-groep, die banden heeft met het Kremlin, en is verder afkomstig uit Syrië en Libië. Dat heeft een Europese ingewijde dinsdag gezegd tegen Amerikaanse journalisten op voorwaarde van anonimiteit.

De geronselde strijders beschikken volgens hem niet over legervoertuigen en zware wapens. Ze zijn vanuit Afrika en het Midden-Oosten naar het oosten van Oekraïne gebracht om de Russische invasietroepen te steunen in de slag om de Donbas.